Voluit spelen in jouw gemeente

De mogelijkheid om te kunnen spelen, bewegen en ravotten in de buitenruimte van gemeenten is heel belangrijk. Voor sommige kinderen en jongeren is dit de enige plek waar ze voluit hun ding kunnen doen. Het is dan ook van essentieel belang dat er in de gemeenten een positief leefklimaat voor kinderen en jongeren gecreëerd wordt. 


Goe Gespeeld! gemeente

Wil jij werk maken van een positief speelklimaat?

Filter


Gemeenten zouden het als vanzelfsprekend moeten vinden dat kinderen recht hebben op ruimte om te ravotten en leeftijdsgenoten in een ontspannen sfeer te ontmoeten. Kinderen hebben het 'recht om kind te zijn': geen verantwoordelijkheid te dragen en de mogelijkheid hebben om te spelen, op te groeien en zich te ontwikkelen. - Pascal Smets

KINDVRIENDELIJKE GEMEENTE

Een kindvriendelijke stad of gemeente verbindt zich ertoe de rechten van het kind te realiseren en te implementeren doorheen alle beleidsnormen.

We poneren 4 uitgangspunten voor kindvriendelijk beleid:

  • In een kindvriendelijke stad of gemeente zijn kinderen en jongeren volwaardige medeburgers. Ze zijn niet enkel de toekomst, ze zijn vooral het nu. Ze hebben dus het recht om actief vorm te geven aan de samenleving. 
  • Kindvriendelijkheid gaat over alle levensdomeinen van kinderen en jongeren en heeft dus consequenties voor alle beleidsdomeinen. Een kindvriendelijkbeleid is met andere woorden een horizontaal beleid en werkt integraal.
  • De implementatie van kinderrechten zijn geen doel opzich. Wel kunnen ze gehanteerd worden als hefboom voor verandering. Bovendien moeten kinderrechten steeds binnen de reële context gezien worden. Kindvriendelijkheid is een dynamisch, veranderlijk proces waarin steeds nieuwe aspecten en uitdagingen worden toegevoegd.
  • Kindvriendelijkheid kan gehanteerd worden als barometer voor goed lokaal beleid dat de leefbaarheid voor iedereen verhoogt. De lat leggen op niveau van de meest kwetsbare burgers, oa. kinderen, maakt dat je beleid iedereen betrekt. Kindvriendelijkheid is dan een toets voor een toegankelijke, open en duurzame samenleving.   


KINDEREN En jongeren SPELEN OVERAL IN DE OPENBARE RUIMTE

Spelen in de openbare ruimte is meer dan het openstellen van speelstraten. De straat is van iedereen, niet enkel van de auto, het is ook een verblijfs-, speel- en ontmoetingsruimte. Pleinen zijn meer dan parkings. Parken en pleinen zijn ideaal als speel- en ontmoetingsruimte. In een gemeente waar goe gespeeld wordt, lopen de verschillende functies van plaatsen zoveel mogelijk door elkaar.

Meer speel,- en ontmoetingsruimtes in de openbare ruimte is één van de zaken dat bovenaan het prioriteitenlijstje staat van kinderen en tiener. Kinderen en jongersn zijn volwaardige gebruikers van de openbare ruimte. Daarme zijn kind,- en jeugdgerichte openbare ruimten een belangrijk aandachtspunt voor de beleidsmakers. Lees hier de 4 aanbevelingen aan lokale besturen van Bataljong.

Gemeentebesturen kunnen een speelruimtebeleid met ambitie en met visie voeren. Dat betekent: niet zomaar speelruimte inplanten waar er plaats is of waar een opportuniteit zich aandient, maar een goed doordacht gemeentelijk plan maken (met aandacht voor spreiding en inplanting van speelruimte), waar ruimte is voor veel soorten speelplekken (grote en kleine, maar ook terreinen die er heel verschillend uitzien).


KINDEREN en jongeren SPELEN IN HET GROEN

Kinderen en jongeren hebben nood aan direct contact met de natuur. Dat is onmisbaar voor hun ontwikkeling, gezondheid en fysieke conditie, maar ook voor de ontwikkeling van hun natuur- en milieubewustzijn. Daarom is het groen in onze gemeente zoveel mogelijk toegankelijk en 'spelen toegelaten', in de eerste plaats op de gronden van de gemeente zelf. Speelbossen zijn een leuke aanvulling maar zijn niet het enige speelgroen in de gemeente. Investeer naast de klassieke speeltuinen ook in speelbossen en avontuurlijke speelnatuur. Dat is niet alleen goed voor de kinderen: het maakt steden en gemeenten duurzaam, veerkrachtig en klimaatbestendig.

Zo kennen de stad Kortijk en de gemeente Wevelgem veel verborgen stukjes groen die de ideale speelruimte vormen voor kinderen, jongeren en hun ouders. Samen met Wildebras toveren ze al een aantal jaar enkele groenzones om tot speelterreinen waar échte 'wildebrassen' hun gangen kunnen gaan. 


SPELEN IS GEEN OVERLAST

Spelen van kinderen brengt sowieso geluid ('lawaai') met zich mee, en niemand mag verwachten dat kinderen in volledige stilte gaan spelen. We geven kinderen de nodige ruimte om voluit te kunnen spelen. Spelende kinderen brengen bovendien onrechtstreeks mensen samen; wat speelgeluid nemen we er dan maar al te graag bij. Onbekommerd kinderspel wordt niet beperkt, laat staan verhinderd door de intolerantie van volwassenen.

Gemeenten beschikken via gemeentelijke reglementen en bepalingen rond administratieve sancties (GAS) over mogelijkheden om overlast al dan niet strafbaar te stellen. Sinds 24 juni 2013 is de uitbreiding van de GAS-wet ook van toepassing op minderjarigen door de leeftijdsverlaging tot veertien jaar. Elke lokale overheid hanteert een eigen definitie van overlast. Die ruime interpretatievrijheid zorgt ervoor dat ook normaal jongerengedrag, zoals spelen en rondhangen, afhankelijk van gemeente als overlast beschouwd kan worden.

In Vlaanderen zijn er echter heel wat gemeenten die acties ondernemen om volwassenen bewust te maken van het recht op spelen van kinderen. Gemeenten passen hun APR (algemeen politiereglement) aan naar het voorbeeld van de stad Dendermonde. De volgende zin werd erin opgenomen: "Een geluid wordt als niet-hinderlijk beschouwd wanneer dit het gevolg is van spelende kinderen."


KINDEREN en jongeren KUNNEN ZICH VEILIG VERPLAATSEN

Zelf stappen of fietsen is een goed alternatief voor de achterbank van mama's/papa’s auto. Daarom moeten gemeentes proberen inzetten op een netwerk van verbindingen van formele en informele speelplekken en speelaanleidingen. Met 'speelweefsel' breng je binnen je gemeente veilige verbindingen tussen deze en andere voor kinderen betekenisvolle plekken (scholen, jeugdlokalen, station…) in kaart.

Een speelweefsel is een netwerk dat alle informele en formele (speel)plekken omvat, en de routes die deze plekken verbinden. Het concept gebruiken we om kwaliteitsvolle speelruimte en kindgerichte publieke ruimte te realiseren. Door kaarten te maken van de plekken en verbindingen die kinderen vaak gebruiken, wordt het perspectief van kinderen 'ruimtelijk vertaald'. Op die manier kunnen we het bestaande en het gewenste speelweefsel van een gebied uittekenen. 


ER IS VOLDOENDE SPEELRUIMTE VOOR GEORGANISEERD JEUGDWERK

Honderdduizenden kinderen en jongeren nemen in Vlaanderen en Brussel deel aan activiteiten van jeugdverenigingen. Als gemeente kan je ervoor zorgen dat zij genoeg plaats hebben om te spelen.

Dat daar vraag naar is, bleek ook uit de 153 debatten tussen jongeren en lokale politici naar aanleiding van de gemeenteraadsverkiezingen in 2018. Daar werd ruimte, na mobiliteit, als tweede belangrijkste thema op de lokale agenda naar voor geschoven. Tegelijkertijd is (publieke) ruimte nog één van de weinige dingen die mensen in onze superdiverse samenleving met elkaar delen. Ruimte heeft op lokale schaal dan ook steeds meer potentie om mensen met elkaar te verbinden.


LOKALE BELEIDSMAKERS CREËREN EEN VERDRAAGZAAM KLIMAAT T.A.V. SPELENDE KINDEREN en de aanwezigheid van jongeren

Spelen is essentieel voor opgroeiende jeugd, maar tegelijk lijkt de hedendaagse maatschappij minder tolerant te worden tegenover spelende kinderen. Kom op voor spelende kinderen door bijvoorbeeld een campagne op te zetten om negatieve trend te breken. Stem je lokaal beleid af om kinderen weer ruimte te geven om te kunnen spelen. Zorg voor ruimte op straat en in het groen, maar ook ruimte in de hoofden en in de harten van de burgers.

De vraag is eigenlijk niet of spelende kinderen lawaai maken of te veel lawaai. De vraag is of spelende kinderen nog een onderdeel mogen zijn van onze samenleving. Het is daar waar lokale beleidsmakers hun stempel kunnen drukken op een kindvriendelijk beleid, daar waar er bewust gekozen wordt voor spelende kinderen.


ELKE BELEIDSMAATREGEL HOUDT REKENING MET DE IMPACT OP KINDEREN EN JONGEREN

Maatregelen kunnen soms onverwachte neveneffecten hebben en niet in het minst op kinderen en jongeren. Toets alle beleidsmaatregelen af op eventuele nadelige nevenwerkingen voor kinderen (bijvoorbeeld via een Jongerenen Kindereneffectrapportage of kortweg JoKER). Durf als beleidsmaker de bril van kinderen en jongeren op te zetten om het effect van hun beleid te toetsen.

Want zowat elke gemeentelijke dienst komt in aanraking met ‘het spelen van kinderen’, Meer zelfs: Ze hebben er invloed op. In het slechtste geval kan dit een slechte invloed zijn. Bijvoorbeeld wanneer een volwassenenbeslissing moet worden genomen en niemand écht beseft hoe dit een negatief effect kan hebben op speelkansen.

Speelkansen staan nu eenmaal behoorlijk onder druk: beschikbare ruimte is beperkt, spelen moet voldoende proper en netjes, spelen wordt teruggedrongen tot de formele speelruimte, spelen op straat is gevaarlijk, kinderen mogen niet te ver van huis gaan spelen, spelen kan ‘storend’ zijn,… Lokaal beleid moet op een bewuste manier rekening houden met kinderen en jongeren, en dat binnen alle diensten en beleidsdomeinen.


KINDEREN en jongeren ONTWERPEN MEE DE OPENBARE RUIMTE

De ruimte in Vlaanderen is schaars. Mensen hebben plaats nodig om te wonen, te werken, zich te ontspannen en te verplaatsen. Er is ruimte nodig voor groen en natuur, voor landbouw, industrie... Stem de openbare ruimte niet enkel af op volwassenen, maar ook op kinderen en jongeren. Zij willen, kunnen en mogen de ruimte waarin we leven mee vorm geven.

Kinderen zijn de eerste gebruikers van speelruimte op een heel eigen speelse manier. Ook plekken waar zij zich tussen heel wat andere mensen begeven – het dorpsplein, het sportcentrum, het stadspark – gebruiken zij vaak intensief en soms anders dan volwassenen. Het loont dus om kinderen te betrekken bij het vormgeven van formele en informele speelruimtes. Dat kan zowel voor plekken die speciaal voor kinderen bedoeld zijn als voor plekken waarin zij medegebruikers zijn. Kinderen en jongeren zijn de experts/ervaringsdeskundigen en kunnen zo heel goed de discussie over speelplekken en de vormgeving ervan voeden! 


INSPIRATIE

Het gemeentebestuur zet in op het creëren van natuurlijke speelruimtes. Je vindt er geen opvallende speeltoestellen, maar wel natuurlijke ‘speelimpulsen’ of elementen, zoals bergen, bosjes, struiken, … waar kinderen kunnen spelen, kampen bouwen, … Je krijgt er een opsomming van alle speel,- en ontmoetingsruimtes in Assenede. Laat je inspireren. 

Laat je inspireren door een overzicht van alle leuke speelplekken in de gemeente Meise. 

De visie op spelen biedt een overzicht van hoe de gemeente omgaat met spelen binnen haar gemeentegrenzen. Er wordt ingegaan op de visie, de financiële aspecten, wat integraal spelen,....Verken, ontdek en verdiep. 

Laat je inspireren door de Buitenspeeldag! Met de buitenspeeldag vestig je als gemeente de aandacht op het belang van buiten spelen in je eigen buurt. Elke dag buiten spelen maak je mogelijk dankzij een positief speelklimaat en een doordachte aanpak van publieke ruimten en speelterreinen.

Krijg jij maar geen genoeg van de Buitenspeeldag? Wil jij elke dag omtoveren tot een buitenspeeldag? Kijk dan zeker eens naar de inspiratiebundel om 365 dagen buitenspeelplezier te realiseren in jouw gemeente. 

  

Wil je inspiratie over Buitenspeeldagactiviteiten? 

 

 

Een speelstraat is volledig voorbehouden voor spelende kinderen. Tijdens de speelstraat wordt de straat volledig of gedeeltelijk afgesloten. Spelende kinderen en voetgangers hebben in de speelstraat voorrang op alle weggebruikers. Doorgaand gemotoriseerd verkeer is verboden. Bekijk hier de voorwaarden voor het organiseren van zo een speelstraat.

Kinderen en jongeren uit verschillende scholen van een stad of gemeente doorlopen een traject waarbij ze de realiteit van de klimaatverandering onder ogen zien. Maar ook dromen over een betere toekomst voor hun gemeente. Vervolgens zetten we deze dromen om in beleidsaanbevelingen? Benieuwd naar meer inspiratie om dit in jouw stad ook te doen? Kijk dan zeker eens op deze pagina van GoodPlanet.

Gemeente voor de toekomst. Maar hoe ziet het speelterrein van de toekomst er dan uit? Hoe maak je zoiets en welke activiteiten kan je er doen? Het multidisciplinaire team van GoodPlanet begeleidt de stakeholders om deze vraag zelf te beantwoorden.  We gaan samen met hen aan de slag om een boeiende en natuurrijke speelplek te creëren.

 

Lees hier over de nieuwe speelplek die er kwam in kader van het speelweefselplan dat ze aan het ontwikkelen zijn in Lille. 

 

Lees hier over Middelkerke die een kindvriendelijke gemeente is geworden en wees geïnspireerd.  

 

Wil jij zelf ook graag een kindvriendelijke gemeente worden?  Kijk dan zeker eens naar deze pagina van Bataljong waarin ze je een toolkit aanreiken om te werken aan jouw kindvriendelijk beleid. 

 

Vereik je kennis met deze visie op kindvriendelijke steden en gemeenten.

 

Boost je kennis met informatie over een kindvriendelijk beleid.  

 

Spelen op  straat, klinkt in de oren van ouders heel eng maar dat was voor we speestraten kenden! 

 

Verdiep je hier in de do's en don'ts van speelstraten.