Hoe je aan de slag gaat met deze eerste stap, bepaal je zelf. Je kan gericht werken, of het volledig vrij laten. Het kan creatief en speels, of concreet en doelgericht.

Droom-visualisatie

Verzamel papier, teken- en schrijfgerief, en ander knutselmateriaal zoals tijdschriften, scharen, lijm, lego, ... Om alleen of in groep aan de slag te gaan met droom-visualisatie. Wat als alles mogelijk was, hoe ziet jouw ideale 'spelen in het groen'-actie er dan uit?  

Doelbepaling

Wat wil je bereiken met deze visie? Wil je meer groene speelruimtes creëren, de bewustwording vergroten, of de buurt betrekken bij natuurlijk spel? Het definiëren van het doel zal helpen bij het richten van de inspanningen.

Stakeholderbetrokkenheid

Identificeer de belangrijkste belanghebbenden en betrek ze bij het visieontwikkelingsproces. Dit kunnen buren, ouders, kinderen, natuurbeschermingsgroepen, lokale overheden en experts op het gebied van spelen en natuur zijn. Hun input en perspectieven zijn waardevol.

Informatieverzameling

Verzamel relevante informatie en onderzoek gegevens over de huidige stand van zaken met betrekking tot spelen in het groen. Wat zijn de bestaande groene speelruimtes? Wat zijn de trends en uitdagingen? Welke succesverhalen zijn er? Dit zal helpen bij het vormen van een goed geïnformeerde visie.

 Bedenk waar je op moet inzetten om jouw dromen te verwezelijken. Bijvoorbeeld:

• Partners zoeken 
• Op zoek gaan naar een buitenruimte 
• Input van kinderen verzamelen (zie fase 2)
• De buurt betrekken
• Meer centen vrijmaken/vinden (zie fase 3)
• De gemeente overtuigen (zie fase 3)
• Ouders betrekken
• Achtergrondinformatie sprokkelen

• Lees het wetenschappelijk rapport en de bevraging 'Natuurbetrokkenheid bij jongeren in het Secundair Onderwijs.' van het Departement Omgeving i.s.m. Agentschap Natuur & Bos.
• Onderzoek outdoor educatie & infographic voordelen + belangrijkste mythes ‘weerlegd’
• De invloed van groen op onze hersenen: bomen, tuinen en parken zijn onmisbaar in een verstedelijkte omgeving. Een huis met uitzicht op het groen is veel geliefder dan een zonder. Waarom? Wat is de invloed van groen op de menselijke hersenen? Het Instituut voor natuureducatie en duurzaamheid zocht het uit in het onderzoek 'Beetje natuur, grote invloed'.
  
• Welk effect heeft een natuurspeeltuin? Het onderzoek 'Spelen in het groen' beschrijft de effecten van een bezoek aan een natuurspeeltuin op het speelgedrag, de lichamelijke activiteit, de concentratie en de stemming van kinderen.
• Wetenschapppelijk onderzoek naar het belang van natuur voor kinderen. "Met je billen in het zand: Zien hoe de omgeving het spel van kinderen vormt" Elise Peters onderzocht de betekenis en het belang van natuur voor de ontwikkeling van kinderen. 
• Hoe kan de kinderopvang groener? Het praktijkgeoriënteerd onderzoek 'Groene kinderopvang' gaat op zoek naar de mogelijkheden van uitdagende speelnatuur binnen de buitenschoolse kinderopvang.
• Een beknopt overzicht van onderzoek naar het effect van natuurbeleving op kinderen 
• Dokter Bos is er voor jong en oud, in ons dagelijkse leefomgeving en in de zorg. Ze wijst ons de weg naar een groenere en gezondere leefomgeving en levensstijl. BOS+ is al jarenlang gefascineerd door de welzijnseffecten van bossen en bomen, we schreven het praktijkgericht actieplan natuur en gezondheid dat in de zomer van 2020 werd gepubliceerd. Er is aandacht voor de vraag en het aanbod voor zowel kinderen, jongeren, senioren, mensen met een beperking, vluchtelingen, gedetineerden… Een must read voor iedereen die door middel van vergroening wil werken aan een gezondere en meer gelukkige maatschappij.
• Een nieuwe natuurdriehoek: Het manifest van Daily Dose of Nature omvat veel onderzoek naar het belang en de impact van spelen en buiten zijn in het groen.

• Speelnatuur in de stad (2009)
• Vrij spel voor natuur en kinderen (2007)
• Buiten Benen (2009)
• Een toekomstvisie op schoolspeelplaatsen (2017)
• Praktijkinspiratie groen speelweefsel (2017)
• Buitenspel: bijna iedereen is overtuigd, weinigen nemen risico (2018-20019)
• outdoor play and exploration (2019)
• Op stap met de bosjuf (2018) 
• Lekker buiten (2022)

De Disney methode

Of Walt Disney een goede patron was, dat laten we terzijde. Wel had hij een interessante manier van plannen ontwikkelen, die uiteindelijk leidden tot het bestaan van Disneyland. Disney verdeelde zijn denkproces in drie kamers, waarvan de eerste strikt gescheiden van de andere twee:

Kamer 1 (de dromer) was de plek waar dromen tot leven kwamen. Hier werden ideeën geboren en vrijelijk geuit, zonder enige beperking of grens. Elk idee, hoe eigenaardig of onhaalbaar ook, kreeg hier de kans om te gedijen.

Kamer 2 (de realist/doener) diende als het coördinatiecentrum voor de dromen uit Kamer 1, waarbij een storyboard als leidraad werd gebruikt.

Kamer 3 (de criticus), bijgenaamd de "zweethut," was een kleine ruimte onder de trap waar het hele team samenkwam om het project kritisch te analyseren en te beoordelen.

Brainstorm

De Ambrassade heeft enkele handige tips om in groep aan de slag te gaan voor een brainstorm, zoals de ABC-methode, of (meer toepasselijk) de boom.

Woordassociatie

Laat de deelnemers woorden noemen die ze associëren met "spelen in het groen". Noteer deze woorden op een whiteboard en gebruik ze als inspiratie om ideeën te genereren.

Rollenspel

Laat deelnemers zich voorstellen dat ze kinderen zijn die in de natuur spelen. Ze kunnen dialogen en situaties bedenken om te begrijpen wat kinderen motiveert om buiten te spelen.

SWOT-analyse

Analyseer de Sterktes, Zwaktes, Kansen en Bedreigingen met betrekking tot het stimuleren van natuurlijk spel. Identificeer manieren om de sterke punten te benutten en de zwakke punten aan te pakken.

Creatieve Brainstorm

Geef deelnemers enkele willekeurige objecten (bijv. een tak, een schepnetje, een blad) en vraag hen om creatieve manieren te bedenken waarop kinderen deze objecten kunnen gebruiken om in de natuur te spelen.

De "Wat als?"-vraag

Stel "Wat als?"-vragen om de verbeelding te prikkelen. Bijvoorbeeld, "Wat als we een speurtocht zouden organiseren in het plaatselijke park? Hoe zou dat eruit zien?"

Doelgroepgericht denken

Identificeer verschillende leeftijdsgroepen en vraag deelnemers om activiteiten te bedenken die geschikt zijn voor elk van deze groepen, van kleuters tot tieners.

Duurzaamheidsfocus

Hoe kunnen natuurlijke speelactiviteiten worden ontworpen met duurzaamheid in gedachten? Denk na over hoe ze de natuur kunnen waarderen en respecteren.

Samenwerkingsideeën

Moedig deelnemers aan om samenwerkingsverbanden te verkennen met scholen, buurtwerkingen, of natuurbeschermingsgroepen om gezamenlijke inspanningen voor natuurspel te bedenken.

Beleidsparticipatie

Wil je aan beleidsparticipatie doen met kinderen en jongeren? Dan kan je op de site van Bataljong een resem aan tips & tricks vinden, en de optie om expertise in te huren. Via een belevingsonderzoek kan je als gemeente ontdekken hoe kinderen en jongeren hun omgeving ervaren.

Participatietrajecten & belevingsonderzoek

Kind & Samenleving is dé expert in het uitwerken en opvolgen van participatietrajecten en belevingsonderzoek om het perspectief van kinderen te ontdekken. Zij werken in opdracht op gemeentelijk niveau voor ruimtelijke planning, maar ook op andere niveaus rond vrije tijd & spelen, klas- of schoolinrichtingen, of belevingsonderzoek op maat.

Specifieke tools van Kind & Samenleving

Wil je een speelterrein, park, schoolspeelplaats (her)inrichten?

Wil je je gemeentelijk beleid analyseren met kinderen en tieners ?

Wil je een woonstraat (her)inrichten?

Ravotten en vuil worden

Laat ze maar doen, ongeremd. Modder op de broek, grasplakken, geschaafde knieën en een gescheurde t-shirt, dat is teken dat er goe gespeeld werd! Zonder toeziend oog zullen kinderen en jongeren doen waar ze echt zin in hebben. Door de grenzen af te tasten, door te vallen en opstaan, leren ze wat wel en niet kan.

De Multimovepaden van Sport Vlaanderen zijn de ideale plek om avontuurlijk onderweg te zijn, met hindernissen en speelconstructies onderweg.  

Avontuurlijk, duurzaam en spelen met modder!

Op Speelidee.be vind je allerlei categorieën die inspiratie geven om te spelen in het groen!

Uitdagend | Duurzaam | Modder | Water | ... 

Natuurbeleving

Door spelenderwijs te leren over en met de natuur, wordt een natuurbeleving gestimuleerd die goed is voor de fysieke én mentale gezondheid. Geen gebouwen in het zicht, enkel bomen, bergen, zand, de geur van dennebomen en het geluid van allerlei vogeltjes. 

Probeer eens zonder smartphone naar buiten te trekken. Zonder GSM in de broek is het spelen heel wat leuker en is er minder kans op een kapot toestel. Vertrouw op een ouderwetse lokroep om te communiceren met elkaar vanuit de bomen en struiken, KAKAAUW!!

Risicovol spelen

Om de juiste inschatting te maken over de risico's van jouw spel, kan je aan de slag gaan met de risicoanalyse van de VDS.

Neem een kijkje bij het aanbod van andere organisaties die aan de slag gaan met spelen in het groen, avontuurlijk spelen en groene ruimte:

• Wildebras 
• Woodkid
• Loslaeter
• Tinkergarten
• rewild
• basecampadventures 
• OUTSIDE  

Kijk ook zeker bij onze groene partners verderop in de webpagina!

(Beter) inrichten van je eigen buitenruimte

Zie jij het zitten om je saaie buitenruimte om te toveren tot een prikkelende, leuke, gevarieerde en uitdagende buitenruimte? Maar weet je niet zo goed hoe je eraan moet beginnen?  Laat je inspireren door Springzaad. Met hun uitgebreide informatie over uitdagingen en risico's, hun stappenplan, hun participatie in je plan,- en inrichtingsproces, hun tips voor de financiering en nog zo veel meer! 

Groene speelplaats

Een natuurlijke speelplaats ontwerpen, aanleggen, werkdagen en activiteiten organiseren, het onderhoud regelen... Soms valt het niet mee. Het is dan ook prettig om anderen te kunnen inschakelen of bevragen die ervaring hebben met speelnatuur en wat daarbij komt kijken. Op deze pagina vind je personen, organisaties en bedrijven die je kunnen helpen. Het is een eenvoudige zoekfunctie waarmee je speelnatuur, -bouwers, -ontwerpers, -procesbegeleiders... kan vinden in jouw regio.

Via diverse projecten (bv. Pimp je speelplaats) en subsidies probeert de Vlaamse Overheid scholen aan te zetten om de betonnen, saaie speelplaats te ontharden en ruimte te maken voor meer avontuurlijk speelgroen. Als die scholen dan ook nog eens buiten de schooluren toegankelijk zijn voor kinderen uit de buurt, dan creëert een gemeente plots veel extra speelkansen in het groen.  

Wil je een klimaatbestendige, blauwgroene speelplaats aanleggen? Via deze site vind je een stappenplan met veel ideeën hoe je dit het beste kunt aanpakken.

Ook via de website van school2030, een initiatief uit Leuven, vind je heel wat tips om je speelplaats groener, avontuurlijker en uitdagender te maken.

Ontharding

Vlaanderen is een van de meest verharde regio’s van Europa: 16 procent van onze oppervlakte is verhard. Door te ontharden en de vrijgekomen ruimte te vergroenen, krijgt de straat onmiddellijk een meer natuurlijke uitstraling en kunnen we met z’n allen genieten van de voordelen van al dat groen. Laat je inspireren door Omgeving Vlaanderen en ga aan de slag met deze maatregelen om je omgeving blauw groen in te richten.

Verschillende leeftijden

Hou bij de inrichting van je buitenruimte rekening met de diversiteit aan gebruikers. Zorg voor een gedeelde plek, buiten in het groen, waar alle generaties samen kunnen vertoeven. Een plek waar jong en oud samen over nadenken, samen creëren en samen de vruchten van plukken. Je kan er spelen, leren, eten, rusten of gewoon genieten. Mensen uit de buurt steken een handje toe. Het project Generatietuinen van Goodplanet kan je alvast inspireren om zelf aan de slag te gaan. Verdiep je in de brochure rond het wat en hoe van generatietuinen. 

Groene bedrijfsterreinen

Ook bedrijventerreinen kunnen een belangrijke rol spelen in de context van klimaat, biodiversiteit en welzijn als ze op een natuurlijke wijze worden ingericht en beheerd. Omgeving Vlaanderen bundelt interessante links en inspiratie om biodiversiteit op bedrijventerreinen verhogen en het draagvlak ervoor versterken. 

Referentiebeelden

Agentschap Natuur en Bos ontwikkelde twintig referentiebeelden met informatie en inspiratie over specifieke natuuroplossingen, die de kracht van de natuur gebruiken om tegemoet te komen aan maatschappelijke noden. De fiches geven tips en uitleg bij elke natuuroplossing en benadrukken de natuurvoordelen per oplossing. Je kan ze hier downloaden.

Groene lokalen

Binnen het jeugdwerk is duurzaamheid een belangrijk thema. Jongeren willen hun steentje bijdragen om waar mogelijk hun impact op de nabije leefomgeving te verkleinen. Ze doen dit met kleine zaken binnen hun werking, ook bij nieuwbouw of verbouwingen is de nodige aandacht voor dit aspect nodig. Via jeugdlokalen.be vind je heel wat informatie, bijvoorbeeld rond milieuzorg en duurzaamheid, en krijg je updates rond interessante subsidieoproepen, wettelijke verplichtingen...

Do It Yourself

Steek zelf de handen uit de mouwen om je buitenruimte groener en avontuurlijker te maken. Aan de hand van handige stappenplannen kan je je eigen terrein omtoveren tot een groene speelplek. Het enige wat je nodig hebt is een portie geduld en handigheid

Maak je eigen wilgenhut | Kampvuur | Blotevoetenpad | …

Bereikbaarheid

Trage wegen zijn veilige en rustige paden voor niet-gemotoriseerd verkeer: voornamelijk voor voetgangers, fietsers en ruiters. Je vindt ze overal: op het platteland, in een dorpskern of verkaveling, zelfs in de stad. Verhard of onverhard, breed of smal: een trage weg kan alle vormen aannemen. Deze wegen zijn veilige routes om je alleen of met je (groot)ouders, klas, jeugdbeweging… te verplaatsen. Trage Wegen vzw brengt deze wegen in je buurt in beeld via een handige kaart.

Toegankelijke buitenomgeving

In een goed ontworpen en goed beheerde buitenomgeving voelt iedereen zich veilig en comfortabel en kan iedereen gewoon meedoen. Hou bij de (her)aanleg van jouw buitenomgeving rekening met de toegankelijkheid ervan. Inter Vlaanderen biedt ondersteuning en tips aan om deze publieke ruimte vorm te geven met het oog op alle gebruikers.

Groen speelweefsel

Ben je op zoek naar een speelbos, een natuurrijk speelterrein, een educatieve tuin of een plek waar je kampen kan bouwen met kinderen? Op de groene speelweefselkaart vind je een heleboel speelbare terreinen in Vlaanderen. De 'groen speelweefsel'-kaart wordt in 2019 geïntegreerd in Jeugdmaps.be. Dat is een handige online kaart waarop er heel wat informatie te vinden is over jeugdplekken in Vlaanderen en Brussel.

Speelzones

Een speelzone in je buurt kan je hier zoeken. Geen speelzone te vinden? Vraag na of je ergens in de buurt uitzonderlijk kan spelen. Voor bossen van Agentschap Natuur en Bos (ANB) kan je een toestemmingsformulier downloaden. 

Op de website van het ANB kan je uitgebreide informatie vinden over speelzones en de toegankelijkheidsregeling.

Speelkaart

Heel wat steden en gemeenten maakten de laatste jaren een speelkaart waarop alle formele, soms ook informele speelplekjes zijn aangegeven. Dat wordt uitgedeeld aan nieuwe bewoners of jonge gezinnen om hen te stimuleren de groene plekjes te ontdekken. Je vindt inspirerende voorbeelden in Brussel | Nijlen | Sint-Niklaas | Diest. Heeft jouw gemeente al zo’n kaart?

Via deze kaart van Springzaad kan je speelnatuur locaties zoeken. Je vindt er de verzameling van enkele must-see speelnatuurplekken in Vlaanderen en Brussel. Neem zeker eens een kijkje!

Deze kaart heeft op dit moment veruit de grootste databank met jeugdinfrastructuur en speelterreinen.

Hier vind je een overzicht van de fijnste kindvriendelijke plekken en wandelingen.

Drempels

Vlaanderen heeft erg weinig bos (na Ierland is het de minst bosrijke regio van Europa) en is vrij dicht bevolkt. Om de natuur kansen te geven, geldt in Vlaanderen de algemene regel: bossen zijn toegankelijk voor voetgangers op de opengestelde paden. Bossen kunnen worden afgesloten voor het publiek.

Principe van 'omgekeerde toegankelijkheid voor voetgangers'

In Vlaanderen houdt de basisregel of omgekeerde toegankelijkheid in dat voetgangers, of iedereen die daarmee is gelijkgesteld, de paden mogen verlaten in alle natuurgebieden van Natuur en Bos, op voorwaarde dat er voor die gebieden geen toegankelijkheidsregeling werd opgemaakt. Het moeilijke op heden is echter dat het niet duidelijk is voor de burger welke regel er van toepassing is op wel bos, is het de basisregel of is er een toegankelijkheidsregel van toepassing? Spelen in het bos is dus niet overal zomaar toegelaten. 

Waar mag je spelen in het bos?

Spelen in het bos mag op de volgende plaatsen:

• Permanente speelzones
• Tijdelijke speelzones (= zomerspeelzones)
• Vrij toegankelijke zone

In Wallonië is sinds 2009 het afbakenen van speelzones verplicht in openbare bossen van meer dan 100 hectare. Jammer genoeg mag je hier niet vrij spelen zoals in Vlaanderen en Brussel, maar heb je altijd toestemming nodig. 

Spelen in bos en in natuur: waar mag ik spelen? Waar mag ik niet spelen? Wat is een speelzone? Deze vragen en nog veel meer nuttige informatie vind je hier.

Klimaatactie

Klimaat? Actie! Klimaatverandering is hot. Om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden, moet iedereen in actie schieten. Met deze praktische actietips kan je met jouw klas, jeugdbeweging of vereniging snel aan de slag! 

Avontuurlijk spelen

Enkele studenten van VIVES hogeschool creëerden een podcastreeks over avontuurlijk spelen. Hierin benadrukken ze het belang van avontuurlijk (buiten)spelen en tips om dit te stimuleren. Weer of geen weer, het is altijd buitenspeelweer!

Escaperoom

Een interactieve escaperoom waarin je meer leert over de impact van onze elektronica op mens en milieu én over wat je zelf kan doen om je elektronicagebruik te verduurzamen.

Beestige uitdagingen

Kan jij sneller zigzaggen dan een stekelbaars, beter flapperen dan een roodborstje, sneller graven dan een das? Download Meet je met een Dier en ga de strijd aan in 12 spannende uitdagingen! 

Haal inspiratie bij MOS - straffe scholen over de thema's biodiversiteit, vergroening en buiten leren.

Educatief Natuurbeheer

Educatief Natuurbeheer is een project rond natuurbeleving en -beheer voor scholen, jeugdgroepen, andere verenigingen en bedrijven. Het doel is om kinderen warm te maken voor natuur, hen terug in contact te brengen door beheerwerk en belevingsgerichte opdrachten. Concreet willen ze zoveel mogelijk kinderen een top natuurervaring laten beleven voor hun 12 jaar.  

Vitamine G

Vitamine G heeft een brochure gelanceerd over het belang van spelen in een gavarieerde, natuurlijke buitenruimte en van spelen in het groen. Ze hebben het doel om aan alle lezers te tonen dat het mogelijk is om op maat van elke opvang, en -onthaalinitiatief een groene, boeiende en veilige buitenruimte te creëren. Waarom vergroenen? Hoe groen ga je? En nog veel meer. 

Pimp je speelplaats

GoodPlanet pimpt al 15 jaar speelplaatsen en buitenruimtes van scholen, opvanginitiatieven, jeugdwerk en openbare terreinen. Hun belangrijkste troef is het bieden van technische en pedagogische ondersteuning rond het thema speel, en leergroen. 

Inclusive playground design

Hou je er ook rekening mee dat alle kinderen mee kunnen spelen op jouw (avontuurlijke, groene) speelplaats? Het onderzoek van Gaya Mor voor de Universiteit van Groningen biedt inzicht in de manieren waarop een speelplaats ook toegankelijk kan zijn voor kinderen met een beperking. 

Leertraject over bomen en bos

Op de website van De Boom In vind je een leertraject voor het lager onderwijs over bomen en bos, in de klas, op school, in de eigen buurt en in de wereld. Je vindt er educatief materiaal voor de 1ste, de 2de en de 3de graad. Je vindt er bovendien ook leuke en interessante workshops.

Het Bellenbos

Kom je nestelen in het Bellenbos! Een bijzondere plek waar kinderen kunnen ontdekken, leren en experimenteren. Ben je een leerkracht en heb je zin om met je klas te komen nestelen? Ga dan zeker eens een kijkje nemen op hun website en schrijf je in! 

De Bosklaskar

Buiten gaat alles beter, ook lesgeven. Buiten lesgeven zit bovendien in de lift; meer en meer scholen willen ervan proeven. Omdat ook BOS+ overtuigd is van alle voordelen die met buiten lesgeven gepaard gaan, hebben we onze schouders onder het idee gezet en ontwikkelden we de Bosklaskar. Een kar vol lesmateriaal, die het voor alle leerkrachten mogelijk moet maken om vaker naar buiten te gaan om les te geven. Wil je meer inzetten op Outdoor Education, maar weet je nog niet hoe? Vraag dan een gratis workshop aan. 

Een wonderwoudje

Is er een plekje in je gemeente die wat groener, wilder en speelser mag zijn? BOS+ gaat aan de slag de toekomstige gebruikers om ideeën te verzamelen hoe deze plek er moet uit zien. Wanneer het ontwerp concreet is, wordt er samen aangeplant en het plekje omgetoverd tot een wonderwoudje!

Week van het Bos

Week van het Bos: elk jaar in oktober valt de feestweek van het bos. Om dat te vieren verzamelen we jaarlijks de leukste bosspelletjes, spannendste uitdagingen en meest creatieve knutseltips. Die blijven na die week natuurlijk ook beschikbaar!

Educatief materiaal Bos+

Kinderen die vaak in spelen in het groen zijn over het algemeen gezonder: ze hebben minder last van aandoeningen aan de luchtwegen, ontwikkelen een betere motoriek en hebben meer uithoudingsvermogen. Kennismaken met en leren over het bos zorgen ervoor dat kinderen én volwassenen bossen meer waarderen. Een greep uit het materiaal dat BOS+ in de loop der jaren heeft aangemaakt kan je hier vinden!

Buitenklas Hoeselt

In samenwerking met Natuurpunt werd in Hoeselt en speelzone en buitenklas uitgewerkt op het terrein Ten Brandenbosch, het Bos van de Hoop. Zo voorziet de school 't Nederwijsje regelmatig lessen buiten in het natuurgebied.

Speelplaats ontharden

Goed voor de natuur én goed voor het speelplezier: een ontharde speelplaats op school. Met dit draaiboek van omgeving Vlaanderen kan je zelf aan de slag om jouw schoolomgeving klimaatbestendig te maken.

Daily Dose of Nature

Met een nieuwe 'natuurdriehoek' en een brochure vol tips, willen onderzoekers en experts het buitenspelen in de natuur aanmoedigen.

Klimaatactie

Klimaat? Actie! Klimaatverandering is hot. Om de opwarming van de aarde onder de 1,5 graden te houden, moet iedereen in actie schieten. Met deze praktische actietips kan je met jouw klas, jeugdbeweging of vereniging snel aan de slag!

Beestige uitdagingen

Kan jij sneller zigzaggen dan een stekelbaars, beter flapperen dan een roodborstje, sneller graven dan een das? Download Meet je met een Dier en ga de strijd aan in 12 spannende uitdagingen! 

Speel-eet en beleefbos

Een speel-eet én beleefbos? Dat is een plek waar speelbos gecombineerd wordt met voedselbos. Zo worden speelbosjes voorzien van robuuste klimbomen, maar je kan er ook sneukelhagen vinden! Wat wil een kind nog meer op kamp? De trajecten monden uit in een inspiratiegids waarmee iedere jeugdbeweging aan de slag kan.

Avontuurlijk, duurzaam en spelen met modder!

Op Speelidee.be vind je allerlei categorieën die inspiratie geven om te spelen in het groen!

Uitdagend | Duurzaam | Modder | Water | ... 

Avontuurlijk spelen

Enkele studenten van VIVES hogeschool creëerden een podcastreeks over avontuurlijk spelen. Hierin benadrukken ze het belang van avontuurlijk (buiten)spelen en tips om dit te stimuleren. Weer of geen weer, het is altijd buitenspeelweer!

Natuurbeleving

Door spelenderwijs te leren over en met de natuur, wordt een natuurbeleving gestimuleerd die goed is voor de fysieke én mentale gezondheid. Geen gebouwen in het zicht, enkel bomen, bergen, zand, de geur van dennebomen en het geluid van allerlei vogeltjes. 

Probeer eens zonder smartphone naar buiten te trekken. Zonder GSM in de broek is het spelen heel wat leuker en is er minder kans op een kapot toestel. Vertrouw op een ouderwetse lokroep om te communiceren met elkaar vanuit de bomen en struiken, KAKAAUW!! 

Risicovol spelen

Om de juiste inschatting te maken over de risico's van jouw spel, kan je aan de slag gaan met de risicoanalyse van de VDS.

In onze gemeente spelen kinderen in het groen!

Charterpunt 2

Kinderen en jongeren hebben nood aan direct contact met de natuur. Dat is onmisbaar voor hun ontwikkeling, gezondheid en fysieke conditie, maar ook voor de ontwikkeling van hun natuur- en milieubewustzijn. Daarom is het groen in onze gemeente zoveel mogelijk toegankelijk en 'spelen toegelaten', in de eerste plaats op de gronden van de gemeente zelf. Speelbossen zijn een leuke aanvulling maar zijn niet het enige speelgroen in de gemeente.

Word een Goe Gespeeld!-gemeente!

Ondersteun als gemeente waardevolle initiatieven

Het project 'Spelen in eigen tuin' daagt ouders en kinderen uit om van hun eigen tuin een avontuurlijk speelterrein te maken. Met concrete werkvormen en veel ideeënfiches!

Een wonderwoudje

Is er een plekje in je gemeente die wat groener, wilder en speelser mag zijn? BOS+ gaat aan de slag de toekomstige gebruikers om ideeën te verzamelen hoe deze plek er moet uit zien. Wanneer het ontwerp concreet is, wordt er samen aangeplant en het plekje omgetoverd tot een wonderwoudje!

Speelzone en buitenklas Hoeselt

In samenwerking met Natuurpunt werd in Hoeselt en speelzone en buitenklas uitgewerkt op het terrein Ten Brandenbosch, het Bos van de Hoop. Zo voorziet de school 't Nederwijsje regelmatig lessen buiten in het natuurgebied.

Inclusive playground design

Hou je er ook rekening mee dat alle kinderen mee kunnen spelen op jouw (avontuurlijke, groene) speelplaats? Het onderzoek van Gaya Mor voor de Universiteit van Groningen biedt inzicht in de manieren waarop een speelplaats ook toegankelijk kan zijn voor kinderen met een beperking. Andere, specifiekere methodieken geven ze in hun pagina rond inspraak- en participatiemethodieken. 

Beleidsparticipatie van kinderen & jongeren

Beleidsparticipatie is een must-have wanneer je als gemeente aan de slag gaat met een speel-acties en -plekken. Bataljong biedt een resem aan tips en tools om jezelf hierop voor te bereiden, je moet het warm water niet opnieuw uitvinden.

Voor online beleidsparticipatie voorziet Bataljong een heleboel tools die je kan gebruiken om kindvriendelijke bevragingen of inspraakmogelijkheden te voorzien.

Wanneer het over spelen gaat, is het zeker interessant om een belevingsonderzoek (zie Bataljong of Kind & Samenleving) te overwegen om zo de noden en inzichten van kinderen en jongeren de begrijpen.

Avontuurlijke, kindvriendelijke tuin

Onze eigen Bert Breugelmans van VDS beschreef vijf tips om met jouw tuin avontuurlijk spelen te inspireren bij de kinderen (en jongeren!). Weg met dat saaie gazon, of die trieste achtertuin, op naar een kindvriendelijke tuin waar je haast zelf van wil spelen!

Wildspelen in elke gemeente

De stad Kortijk en de gemeente Wevelgem kennen veel verborgen stukjes groen die de ideale speelruimte vormen voor kinderen, jongeren en hun ouders. Samen met Wildebras toveren ze al een aantal jaar enkele groenzones om tot speelterreinen waar échte 'wildebrassen' hun gangen kunnen gaan. Wildebras is een organisatie die kinderen wil stimuleren om buiten te spelen en onderzoekt/experimenteert in hoe wildspelen in een stad kan passen. Ze gaan echt op zoek naar plekken & materialen die buiten spelen in het groen kan stimuleren. In Kortrijk en Wevelgem tonen ze dat 'wildspelen' in het groen past in elke gemeente.

Een wonderwoudje

Is er een plekje in je gemeente die wat groener, wilder en speelser mag zijn? BOS+ gaat aan de slag de toekomstige gebruikers om ideeën te verzamelen hoe deze plek er moet uit zien. Wanneer het ontwerp concreet is, wordt er samen aangeplant en het plekje omgetoverd tot een wonderwoudje!

Wandelrouters

Spelen en wandelen jullie graag? Dan gaan jullie deze fijne Snuit-speelplekken geweldig vinden!

Wilde buitendingen

Word jij graag geïnspireerd? Neem dan eens een kijkje in de openbare Facebookgroep Snuit. Het is een groep voor iedereen die graag wilde buitenavonturen met hun kinderen beleeft en die deze graag deelt. Inspireer elkaar met het delen van zeer kleine tot top natuurervaringen.

Zoektocht

Ga je graag op zoektocht? Neem jij graag deel aan Geocachen of wil je dit graag eens proberen? Hier vind je een hele lijst met allemaal leuke geocaches in alle provincies. Je vindt er bovendien ook enkele handige tips om ermee aan de slag te gaan. Wist jij dat er miljoenen doosjes verstopt zitten over de hele wereld?

Leuke locaties

Ben jij ook van het motto dat elke weer goed weer is om buiten te spelen? Dan ben je aan het juiste adres! In deze lijst vind je allerlei leuke gebieden waar je je modderlaarzen voor nodig hebt. Plankenpaden door beekvalleien, moeras of veengebied. Maar ook avontuurlijke paden door drassige weilanden. Ook op regenachtige dagen kan je lekker naar buiten gaan. 

Buitenactiviteiten

Krijg je maar niet genoeg van spelen in de natuur? Natuurpunt organiseert tal van leuke buitenactiviteiten. Ga en leef je uit! 

Ravotten en vuil worden

Laat ze maar doen, ongeremd. Modder op de broek, grasplakken, geschaafde knieën en een gescheurde t-shirt, dat is teken dat er goe gespeeld werd! Zonder toeziend oog zullen kinderen en jongeren doen waar ze echt zin in hebben. Door de grenzen af te tasten, door te vallen en opstaan, leren ze wat wel en niet kan.

De Multimovepaden van Sport Vlaanderen zijn de ideale plek om avontuurlijk onderweg te zijn, met hindernissen en speelconstructies onderweg.  

Daily Dose of Nature

Met een nieuwe 'natuurdriehoek' en een brochure vol tips, willen onderzoekers en experts het buitenspelen in de natuur aanmoedigen.

Natuurlijke webinars

Webinars voor en door kinderen! Bushcraft is kinderspel. Wil jij graag leren hoe je zelf een vuurtje kan maken? Hoe je zelf een shelter kan maken? Hoe je zelf je eigen katapult kan maken?  Ontdek natuurlijke webinars, dierenweetjes en andere gekkigheden via het Youtube-kanaal van Snuit.

Knutseltips

Buiten is er altijd iets te doen. Weetjes, doe- en speeltips vind je onder Snuitspiratie. Tijd om zelf aan de slag te gaan en te knutselen in de natuur! De natuur zit prachtig in elkaar... maar combineer een aantal prachtige dingen en je kan nog veel meer moois tevoorschijn toveren. Wil jij graag weten hoe je zelf een mosmat maakt? Hoe je zelf een hotel voor bijen maakt? Hoe je echte dierensporen kan kopieëren? Volg dan zeker goed de stappenplannetjes en knutsel er op los. 

50 dingen die je moet doen voor je 12de

Kinderen willen buiten spelen, diertjes zoeken, in de bomen klimmen, kampen bouwen, en nog veel meer... De Boom In stelde een checklist samen van 50 bos-aardige dingen die je gedaan moet hebben voor je 12de levensjaar. Geniet van het avontuur in de natuur! 

Wintertips

Ook met het koude weer willen kinderen buiten spelen. Enkele tips van Jantje Beton helpen ons verder om toch de deur uit te komen in de wintermaanden.

Ontdek nieuwe plekken

Verken verschillende natuurlijke omgevingen in je omgeving, zoals parken, bossen, stranden of bergen. Elk van deze plekken biedt unieke mogelijkheden voor avontuur. Ontdek de natuurgebieden van Vlaanderen via Agentschap Natuur & Bos, je kan zelfs filteren per activiteit die mogelijk is, zoals mountainbiken of geocachen. Visit Wallonia heeft ook een straffe lijst met prachtige natuurdomeinen om te vertoeven. Met de trein en/of fiets geraak je al een heel eind!

Ga op avontuur

Maak van buiten zijn een avontuur. Ga wandelen, fietsen, kamperen, vissen, kajakken of klimmen. Er zijn veel activiteiten om uit te kiezen, afhankelijk van je interesses en beschikbare middelen. De site van Natuurpunt zit boordevol tips en info voor de tofste daguitstappen en activiteiten in de natuur.

Neem vrienden mee

Samen naar buiten gaan is leuker! Nodig vrienden uit om met je mee te gaan. Daag elkaar uit om eens deel te nemen aan een pittige trektocht of een lange kajakrit of boottocht. Samen kan je bijvoorbeeld gaan Geocachen of naar een avonturenpark in de natuur. Met een beetje zon, stevige stapschoenen en een rugzak vol snacks en drinken kan de dag niet meer stuk.

Psst... De site van de NMBS heeft ook megaveel toffe aanraders voor activiteiten in de natuur, dicht bij een treinstation! Met de NMBS jeugdkorting (-26) of de Youth Holidays in de schoolvakanties kan je voor een prikje heel het land doorreizen. 

Leer over de natuur

Neem de tijd om de natuur om je heen te observeren en te leren kennen. Identificeer planten, dieren en insecten. Er bestaan veel handige apps voor het herkennen van paddenstoelen, planten, insecten en zelfs vogelgeluiden! 

Schermvrije tijd

Probeer wat tijd zonder schermen door te brengen. Laat je telefoon, tablet of gameconsole thuis en concentreer je op de natuurlijke wereld om je heen. Daag jezelf en je vrienden eens uit om je weg terug te vinden met enkel een compas en/of kaart. Aan de hand van wegmarkeringen kan je de meeste wandelpaden zonder zorg volgen. Foto's nemen? Een analoge of wegwerpcamera zorgt voor extra spontane en leuke herinneringen voor achteraf!

Kamperen

Kamperen, dat is je volledig onderdompelen in de natuur. Je kan zelf kiezen hoeveel luxe je meebrengt (denk aan glamping) of jezelf uitdaagt om volledig analoog te leven voor enkele dagen. Het biedt veel rust voor je hoofd, ogen en lichaam, de frisse lucht doet wonderen. Ga er samen met je vrienden op uit voor een weekendje zonder ouders ;-)

Mijn tip: aan de Ourthe is het altijd goed vertoeven.

Specifiek

De doelstellingen moeten heel duidelijk en concreet zijn, zodat iedereen begrijpt wat er precies moet worden bereikt. Bijvoorbeeld, "Creëer een veilige speelplek met klimtoestellen in het lokale natuurpark."

Meetbaar

Het is belangrijk dat je de voortgang kunt meten. Formuleer de doelen op een manier waardoor je kunt bepalen of ze zijn bereikt. Bijvoorbeeld, "Verhoog het aantal speeltoestellen van 2 naar 5 in het komende jaar."

Acceptabel 

De doelen moeten relevant zijn voor het project en passen bij de behoeften van de gemeenschap. "Verbeteren van speelmogelijkheden in de natuur is belangrijk voor gezonde recreatie van kinderen in onze buurt. 

Realistisch

Zorg ervoor dat de doelen haalbaar zijn binnen de beschikbare middelen en tijdlijnen. Bijvoorbeeld, "Met ons budget en de beschikbare ruimte kunnen we in een jaar twee nieuwe speelzones creëren." 

Tijdgebonden

Stel duidelijke deadlines vast om het project op schema te houden. Bijvoorbeeld, "Binnen anderhalf jaar moeten alle verbeteringen in het park zijn afgerond."

Door deze SMART-principes te volgen, kun je effectieve doelstellingen formuleren die je helpen bij het plannen, uitvoeren en evalueren van projecten die het spelen in de natuur bevorderen.

Samenwerken met je gemeente om een project rond spelen in het groen op te starten is een geweldige manier om de natuurlijke speelomgeving voor de hele gemeenschap te verbeteren. Hier zijn enkele tips om een succesvolle samenwerking met je gemeente op te zetten.

Concreet en gericht

Bekijk de plattegrond van je stad of gemeente met het doel om geschikte locaties voor groene speelruimtes te identificeren. Het is van belang om zowel korte- als langetermijnplanningen op te stellen en deze te voorzien van concrete deadlines om de uitvoering van je project soepel te laten verlopen. Verdiep je in succesvolle voorbeelden en creatieve ideeën die elders zijn toegepast om inspiratie op te doen. Daarnaast is het cruciaal om je actieplan in detail uit te werken, zodat alle aspecten van het project grondig worden behandeld en geïmplementeerd kunnen worden.

Contactpersonen en partners

Onderzoek wie binnen de gemeente verantwoordelijk is voor projecten met betrekking tot de natuur en recreatie. Neem contact op met de afdelingen voor parken, recreatie, milieu of jeugdzaken om de juiste contactpersonen te vinden.

Betrek de gemeenschap

Laat zien dat je lokale steun hebt voor je project. Verzamel handtekeningen of steunbetuigingen van buurtbewoners, ouders, en belanghebbenden. Organiseer informatiebijeenkomsten of enquêtes om de behoeften en wensen van de gemeenschap te peilen.

Gedeelde doelen

Zoek naar overeenkomsten tussen je project en de doelen en prioriteiten van de gemeente, bijvoorbeeld die van hun meerjarenplan. Hoe past jouw project in hun bredere beleidskader?

Benadruk hoe je project kan bijdragen aan de verbetering van de gemeente op gebieden zoals gezondheid, jeugdontwikkeling, milieu en gemeenschapsbetrokkenheid.

Financieringsmogelijkheden

Onderzoek of de gemeente financiële steun of subsidieprogramma's heeft voor projecten zoals die van jou. Presenteer een gedetailleerd budget en financieringsplan.

Duidelijke communicatie

Communiceer regelmatig en helder met de gemeente. Stel updates en voortgangsrapporten op en deel deze met de relevante ambtenaren. Houd alle communicatie en correspondentie met de gemeente zorgvuldig bij. Dit kan handig zijn voor toekomstige referentie en verantwoording.

Vier successen samen

Wanneer je project van de grond komt, vier dan samen met de gemeente. Organiseer een openingsevenement of een bijeenkomst om de positieve impact van je project te markeren. Nodig zeker de bevoegde schepenen uit, met eventueel een persmoment.

Financiering vinden voor je project is niet altijd simpel. Er zijn verschillende subsidielijnen die interessant kunnen zijn, afhankelijk van waar, wanneer en wat je wil doen. Omdat het thema "spelen in het groen" zich in verschillende domeinen bevindt, kan je ook bij verschillende kanalen kijken wat de beste optie is. 

Via de Ambrassade vind je alvast veel algemen informatie over projectsubsidies voor jeugdwerk.

De Vlaamse regering ondersteunt onthardingsprojecten via de subsidielijn voor Groenblauwe parels. Andere subsidies binnen het departement Omgeving zijn mogelijks ook interessant voor jouw project.

Ook het Agentschap Natuur & Bos biedt subsidies aan voor groene projecten, zoals de projectoproep voor Natuur op School.

Hou zeker ook de subsidielijnen van jouw lokale bestuur in het oog. Vooral in het kader van cultuur en jeugd worden er regelmatig projectoproepen gedaan.

Overweeg mogelijke risico's en veiligheidsmaatregelen die moeten worden genomen. Zorg ervoor dat de geselecteerde activiteiten veilig zijn voor de deelnemers en het milieu.

De website van VDS bevat tips en tools om risicovol spelen te stimuleren en ondersteunen. Een risico-analyse (dossier 4) voor activiteiten en speeltoestellen is daarin een handig hulpmiddel. Meer informatie en tips over risicovol spelen kan je ook inspireren om out-of-the-box te denken in het uitwerken van jouw spelen-in-het-groen-droom.

Snuit is het buitenpretloket van Natuurpunt. Ze organiseren, inspireren en brengen spelen in het groen in kaart.

De naam van Trage Wegen spreekt voor zich, zij zetten zich in voor meer autovrije en autoluwe wegen. Als platform richten ze zich tot burger en beleid, om te informeren, sensibiliseren en inspireren. Spelen is dan ook veel makkelijker zonder auto's!

WoodKid is een vzw waar avontuurlijk buitenspelen en spelend leren centraal staan. De organisatie voorziet avonturenkampen, workshops, projecten in het onderwijs en zelfs verjaardagsfeestjes! Neig, toch?

Ook bij Kind & Samenleving, het onderzoeksplatform voor kinderen/jongeren en de publieke ruimte, houden ze zich volop bezig met natuurlijke speelruimte. Check zeker hun project rond groene speelweefsels, boordevol informatie en tools!

Bos+ houdt zich bezig met alles bos, als voorvechter en activist, maar ook organisator en inspirator voor alles wat in het bos te beleven valt. 

JNM is de Jeugdbond voor Natuur en Milieu, een groene "beestige" jeugdbeweging. In de natuur en voor de natuur gaat JNM te werk in het beheren en beschermen, maar ook in het natuuractivisme. Via hun handige activiteitenfiches kan je meteen aan de slag om te spelen in het groen.

Via de campagne 356 dagen buitenspelen wordt ook volop ingezet op het promoten van spelen in het groen, hoe je anderen kan stimuleren om te spelen of inspiratie om zelf te spelen.

Springzaad stimuleert de ontwikkeling van natuurrijke speel- en leerplekken. Aan de hand van praktijkvoorbeelden, inspirerende bezoeken en workshops ijvert Springzaad voor meer ruimte voor kind én natuur.

Het Agentschap Natuur en Bos ontfermt zich over ruim 90.000 hectare aan natuurgebieden, bossen en parken in Vlaanderen. Daarnaast ondersteunen ze natuurprojecten aan de hand van middelen én expertise. 

Bij Speelmakers houden ze zich bezig met alles "spelen". Groen spelen en buitenspelen, daar kennen ze ook wat van. Zo delen ze ook een resem tips om je kind #1000UurDeDeurUit te krijgen, of inspiratie rond groene en avontuurlijke speelplaatsen.