Spelen met ruimte

Save the date: 1 tot 4 oktober


Een internationale uitwisseling

Kinderen en jongeren hebben ruimte nodig om jong te kunnen zijn, maar die is er steeds minder. Er is een grote druk op ruimte en een machtsongelijkheid in het ontwerp. Het gebruik van de publieke ruimte zorgt voor conflicten, overlast en uitsluiting van bepaalde groepen.

Daarom slaan we de handen in elkaar om een reis uit te werken boordevol inspiratie. Tijdens deze vier dagen reizen door België en Nederland ontdekken we het landschap van participatief werken met kinderen en jongeren in het ontwikkelen, uitwerken en/of invullen van ruimte. Dit doen we aan de hand van inspiratiebezoeken, interessante sprekers, enkele denk- en doe-oefeningen, en nadien een aandenken met alle informatie die we onderweg verzamelden.

Waarom?

We willen daarom méér duurzame (en jeugdgerichte) ruimte creëren die zo (on)georganiseerd is dat alle kinderen en jongeren er volwaardig gebruik van kunnen maken, én dat ze die mee kunnen, mogen en willen vormgeven. We ijveren voor het principe: Kinderen en jongeren mogen overal zijn en spelen. Zo worden ook zij erkend en gewaardeerd als gebruikers. Op die manier versterken we hun levenskwaliteit en groeien ze op tot gezonde en actieve burgers, die zich zelfstandig verplaatsen naar betekenisvolle plekken in hun buurt en/of daarbuiten.

Voor/met wie?

Deze internationale uitwisseling is zeker interessant voor volgende profielen uit België en Nederland: 

  • Professionele jeugdwerkers en procesbegeleiders, erkende jeugdorganisaties en experimentele projecten in de publieke ruimte. PLAYces kan hun motivatie, taal en handvatten geven om hiermee aan de slag te gaan. Op die manier willen we hen uitdagen om ook hun eigen werking in vraag te stellen en nieuwe experimenten in (het vormgeven van) publieke ruimte in gang te steken.
  • Beleidsmakers jeugd, ruimte en omgeving (kabinetten, politici, commissies, parlementairen, departementen enz.): PLAYces kan hen aanbevelingen, inzicht en kaders bieden om die publieke ruimte ook voor en met kinderen en jongeren vorm te geven, zodat ze die blik meenemen in hun beleidsvoorbereidend werk, zowel op landelijk, bovenlokaal als op lokaal niveau. 
  • Jeugd- en vrijetijdsambtenaren: PLAYces biedt kansen om hen te versterken en verbinding te laten vinden met andere actoren en beleidsdomeinen in ruimtelijke processen. 
  • Ruimteplanners, -ontwerpers en omgevingsambtenaren: PLAYces zorgt ervoor dat ruimteplanners en omgevingsambtenaren taal en voorbeelden krijgen om een gesprek aan te gaan met de jonge gebruikers van publieke ruimte, zodat ze hen in de toekomst beter kunnen betrekken. 
  • Maatschappelijke organisaties die bepaalde sectoren; zoals jeugd, onderwijs,... vertegenwoordigen kunnen via PLAYces zelf heel wat leren en kunnen ervoor zorgen dat de meegenomen conclusies en aanbevelingen ook vertaald worden naar hun achterban, zodat nog meer mensen doordrongen raken van het idee dat kinderen en jongeren betrokken kunnen worden bij het vormgeven van publieke ruimte. 
  • Voor wie het ook interessant kan zijn: Organisaties die zich bezighouden met ruimte en kinderen of jongeren, professoren, studiebureaus, studenten sociaal werk en ruimtelijke planning,...  


Op basis van verschillende criteria bekijken wij intern wie we uitnodigen om mee op reis te gaan, zodat we een diverse groep deelnemers meenemen die ook elkaar kunnen uitdagen en inspireren.

* Expertise of ervaring in participatief werken met kinderen of jongeren is niet vereist. 

Hoe?

De internationale uitwisseling PLAYces bevat een busreis van vier dagen (met overnachtingen inbegrepen), waarvan twee in België en twee in Nederland. Iedere dag zijn er enkele plaatsbezoeken ingepland in beide landen die een interessant verhaal vertellen over participatief werken met kinderen en/of jongeren. Sprekers met expertise in een bepaalde participatievorm of het werken met een specifieke doelgroep zullen toelichten hoe zij aan de slag zijn gegaan. Tussendoor wordt er educatief materiaal voorzien om de deelnemers alle informatie te helpen verwerken en bespreken in groep.

De deelnemers zelf kunnen ook met elkaar in gesprek gaan en ervaringen of kennis uitwisselen vanuit hun eigen achtergrond. Op het einde van de vierdaagse zal er een reflectiemoment zijn om ervaringen uit te wisselen en een concreet aan de slag te gaan met de verworven kennis.

In het voorjaar van 2025 zal er een terugkomdag zijn met alle deelnemers. Dan wisselen we in groep uit hoe de internationale reis PLAYces ons in de praktijk heeft geinspireerd en eventueel verandering heeft teweeg gebracht. Op dit terugkommoment zal ook de inspiratiebundel gedeeld worden die werd gemaakt in functie van de reis. 

Doel

Om ruimteprofessionals en jeugdwerkers met elkaar in contact te brengen, over de grenzen heen. De druk op ruimte willen we zo ombuigen tot boeiende kansen:

  • Voor het jeugdwerk: om tot nieuwe vormen van jeugdwerkactiviteiten, nieuwe plekken en meer actorschap in de samenleving te komen. 
  • Voor ruimte-actoren: om inzicht te krijgen en ervaringen op te doen richting meer duurzame publieke ruimte voor iedereen, met bijzondere aandacht voor de ontwikkeling van achtergestelde landelijke en stedelijke gebieden 


Voor beide actoren geldt dat we de nadruk leggen om samen met en namens kinderen en jongeren te werken.

De organisatoren

Vlaamse Dienst Speelpleinwerk vzw

De Vlaamse Dienst Speelpleinwerk is een dienstverlenende organisatie voor het speelpleinwerk in Vlaanderen en Brussel. De kerntaken van de VDS omvatten lokale ondersteuning, kadervorming en belangenbehartiging van het speelpleinwerk. De VDS streeft ernaar speelpleinwerkingen proactief te ondersteunen door meer en betere speelkansen in de vrije tijd van kinderen te creëren en permanent te streven naar vernieuwing in de sector. De VDS fungeert zowel als koepel van het speelpleinwerk als expertisecentrum rond spelen voor elk speelinitiatief. Daarbij is de VDS de verdediger van het spelende kind. In de statuten is expliciet opgenomen dat de VDS de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens en het Internationaal Verdrag betreffende de Rechten van het Kind onderschrijft. De VDS werkt met 25 stafmedewerkers en meer dan 300 vrijwilligers.


De Ambrassade

De Ambrassade, bureau voor jonge zaken, is: 

  • een expertisecentrum voor alles wat te maken heeft met het jeugdwerk, jeugdinformatie en jeugdbeleid 
  • een ondersteunings- en netwerkorganisatie voor het hele jeugdwerk in Vlaanderen en Brussel 
  • de coördinator voor jeugdinformatie in Vlaanderen 
  • de schakelorganisatie tussen het jeugdwerk, andere beleidsdomeinen die impact hebben op kinderen en jongeren (onderwijs, welzijn, werk, onderwijs, …) , en beleidsmakers 
  • de katalysator achter de Vlaamse Jeugdraad, de officiële adviesraad voor de Vlaamse Regering over alle domeinen die kinderen, jongeren en hun organisaties in Vlaanderen aanbelangen. 


Jantje Beton

Jantje Beton is dé buitenspeelexpert die zich, in samenwerking met kinderen en partners, inzet voor het stimuleren van buitenspelen en bewegen bij kinderen en jongeren. Maar hoe doen we dat?

We dragen direct bij aan beleidsontwikkeling op het gebied van buitenspelen. Zo moedigen we gemeenten aan om een speelvriendelijk beleid te voeren, waarvoor we onder andere 10 criteria voor een speelvriendelijk beleid hebben opgesteld.

We organiseren grootschalige, landelijke acties om heel Nederland aan te moedigen om buiten te spelen, zoals de Buitenspeeldag en de Buitenlesdag.

We ondersteunen lokale initiatieven op straat, in de buurt en in speeltuinen die duurzaam bijdragen aan buitenspeelkansen en -faciliteiten. Dit doen we met kennis, ervaring en financiële steun. Daarnaast voeren we verschillende projecten uit waarin we samen met kinderen, buurtbewoners en gemeenten werken aan het creëren van meer en betere speelruimte.

We bieden ondersteuning aan het netwerk van 600 lokale speeltuinorganisaties en kindervakantieorganisaties via LOS (Landelijk Overleg Speeltuinen).

Praktische info

Reisdata

De internationale reis PLAYces zal doorgaan van 1 tot 4 oktober 2024. Twee dagen zullen we plaatsen bezoeken in België, de andere twee in Nederland.

Het is mogelijk om je in te schrijven voor afzonderlijke dagen (1-2/10 OF 3-4/10), indien het volledige pakket niet haalbaar is. Onze voorkeur gaat uit naar deelnemers die de volledige reis meevolgen. 

Kosten

De kostprijs is afgestemd op jouw functie in het veld, en gelden voor de hele reis van vier dagen. De deelnameprijs is inclusief ontbijt, lunch, overnachting en verplaatsing tijdens de vierdaagse zelf. Vervoer naar het vertrekpunt en naar huis moet je zelf bekostigen. We voorzien vrijblijvend een avondprogramma (avondeten en/of activiteit), ook deze kosten zijn niet inbegrepen in de deelnameprijs. Je zal je hiervoor later nog kunnen inschrijven (na selectie).

  • Professionele jeugdwerkers en procesbegeleiders, erkende jeugdorganisaties en experimentele projecten in de publieke ruimte: 200 euro 
  • Beleidsmakers jeugd, ruimte en omgeving (kabinetten, politici, commissies, parlementairen, departementen enz.): 350 euro
  • Jeugd- en vrijetijdsambtenaren: 300 euro
  • Ruimteplanners, -ontwerpers en omgevingsambtenaren: 350 euro
  • Maatschappelijke organisaties die bepaalde sectoren; zoals jeugd, onderwijs,... vertegenwoordigen: 300 euro 


Vormt de kostprijs voor jou een probleem, contacteer ons gerust. Heb je vragen over onze kostenberekening? Aarzel niet om ons te contacteren via

Dagschema

Planning

Dag 1

We starten in het kloppend hart van België: het veelzijdige Brussel. Daar spreken we af tussen 11u en 14u bij De Ambrassade. Iedereen mag op zelfstandige basis toekomen. Ter plaatse voorzien we lunch en een moment om kennis te maken met alle deelnemers. Na de lunch gaat de reis officieel van start met een introductie en extra uitleg.

In de namiddag zijn we te gast bij Toestand vzw die het nieuwe Park Ouest/ Park West in Molenbeek stap voor stap samen met buurtbewoners vorm geeft. Vzw Toestand test er in deze fase de voorzieningen en suggesties van de buurt. In 2026 wordt er met de definitieve werken en inrichting van het park gestart.

Aansluitend neemt Thibalt Bonte van de stad Gent jullie mee in hun ‘Toekomstvisie Kinderen en jongeren in de publieke ruimte’ en hoe ze stedelijk Kind-weefsel creëren op maat van kinderen en jongeren. Een boeiend verhaal over hoe jeugdvriendelijk beleid gedragen kan/moet worden door verschillende stadsdiensten.

's Avonds kan je met ons mee eten (voor een meerprijs), of zelf op zoek gaan naar een gezellige bistro in de stad.

Dag 2

We fietsen of wandelen samen met JES vzw door de stad Brussel en stoppen bij een brede variëteit aan locaties. Jes gaat met kinderen en jongeren op zoek naar hun plaats binnen de stad. Met een eigenzinnige en constructieve blik op stedelijke uitdagingen delen ze met ons hun expertise en projecten over het betrekken van kinderen en jongeren bij publieke ruimte. Daarnaast passeren we een aantal andere plekken van pioniers in het Brusselse. Alle initiatieven die we bezoeken prikkelen de verbeelding en zijn toepasbaar binnen stedelijke en landelijke.

Wandeling: CinqBlocs, Nieuwe Graanmarkt, Ninoofse Poort, Libelchocal, Parc Blanc, Parkfarm

Fietstocht: Abattoir, Circularium, Libelchocal, Ninoofse Poort, Tour& Taxis / Park Farm

Nadien gaan we naar de Kempense gemeente Lille, in de provincie Antwerpen, waar ze met succes aan de slag zijn gegaan met de realisatie van hun spelweefselplan. Daar laten we ons meenemen in De Kleine Wildernis, een speelparadijs op de Molenvelden in Gierle. De gemeente vormde deze lege plek met beperkte speelgelegenheid om tot een dynamische speelomgeving voor kinderen: een combinatie van een skatezone, speelbos, jeugdwerkinfrastructuur en een gloednieuwe speelzone, die ontstond vanuit de behoeftenbevraging nav het speelweefselplan.

Daar splitsen we ons in 2 groepen:  

  • Groep 1: Chiel Danckers, schepen/wethouder jeugd en jeugdambtenaar Katelijne geven meer toelichting over Lille en het label Kindvriendelijke gemeente. Nadien geven ze een rondleiding in de wijk, met meer achtergrond over de site, de participatieprocessen en de kindvriendelijke ingrepen in de gemeente.
  • Groep 2: Wouter Vanderstede van Kind en Samenleving geeft een inleiding over speelweefselplannen, laat de groep daarna de wijk verkennen en een eigen speelweefselplan opstellen voor de wijk, dmv de Pict’O’Play methodiek.

Als afsluiter van de dag wisselen we uit met elkaar en stellen we de kersverse speelweefselplannen voor aan de hele groep.

Dag 3 en 4

Onze derde en vierde dag brengen we door in het heerlijke Nederland. In Nederland brengen we een bezoek aan drie gemeenten. Een kleine, middelgrote en grote. Halderberge, Breda en Rotterdam.

Vanuit het perspectief van (jonge) bewoners en de gemeente bekijken we speelplekken en speeltuinen die samen met kinderen, jongeren, buurtbewoners, lokale partners en gemeenten zijn ontwikkeld. We besteden specifiek aandacht aan inclusief spelen. Daarbij gaan we in gesprek met ontwerpers. Eén van de voorbeelden die we bezoeken is een Gezonde Buurt. In een gezonde buurt maken we samen een groene plek in de buurt: een plek waar kinderen creatief kunnen spelen, waar bewoners elkaar kunnen ontmoeten en waar iedereen lekker kan bewegen en tot rust kan komen. Alvast nieuwsgierig? Neem een kijkje op www.gezondebuurten.nl   

Na een uitgebreid reflectiemoment en een uitdagende opdracht om alle informatie te verwerken, trekken we richting het station van Breda om elkaar uit te zwaaien en op de trein te springen die ons naar huis brengt. 

* Het programma is onder voorbehoud, we werken momenteel hard om een boeiend reisschema in elkaar te boksen. Meer info volgt! *

Inschrijven

De inschrijvingen werden afgesloten. Inschrijven kon tot 16 juni 2024.

Verloop

Vanaf 29 maart kan je jezelf opgeven als kandidaat voor PLAYces. Vanuit jouw profiel en motivatie bekijken wij intern wie we uitnodigen om mee op reis te gaan, zodat we een diverse groep deelnemers meenemen die ook elkaar kunnen uitdagen en inspireren. Hierbij letten we op een diversiteit aan functies, ervaring, achtergrond, motivatie ...

Het is mogelijk om je in te schrijven voor afzonderlijke dagen (1-2/10 OF 3-4/10), indien het volledige pakket niet haalbaar is. Onze voorkeur gaat uit naar deelnemers die de volledige reis meevolgen.

Na 16 juni selecteren we uit alle aanmeldingen wie er in oktober kan deelnemen. Halverwege juni krijg je van ons een bericht over de selectie.


De tijdslijn


Fase 1: voorbereiding

December

Tijdens deze eerste fase zijn we nog volop bezig met het uitdiepen en afbakenen van onze scope. We zitten regelmatig samen aan tafel om de stand van zaken te bespreken, maar nemen ook voldoende tijd om op plaatsbezoek te gaan in België en Nederland.

Veldonderzoek

In december gingen we op bezoek in de Speeldernis nabij Rotterdam. Het was een erg natte, grijze dag. Dé uitgelezen dag voor een bezoek aan een groen, educatief speelpark. Met onze regenbestendige plunjes aan, trokken we erop uit.

Speelplezier schoot niet tekort: de speeldernis heeft veel verschillende plekjes en speelimpulsen te bieden voor kinderen en jongeren. Er zijn grote vijvers, bergen en dallen, bomen om in te klimmen, houten constructies en slingertouwen. In de tipi namen we even pauze om warm te worden en kregen we een bakje mais om boven het vuur te doen poffen. Eens binnen in het lokaal waar de kinderen les krijgen, hebben we verder gewerkt aan onze plannen voor deze reis. 

 


Februari

Op een koude dag met een heldere winterzon spraken we opnieuw af, dit keer in Antwerpen, op bezoek bij Bataljong. 

 

Onze hersens hebben overuren gedraaid om deze volledige dag toe te wijden aan het concretiseren en uitwerken van onze reisplanning.


Maart

In maart scheen de zon al wat meer en hebben we van deze vitamine-D-boost gebruik gemaakt om veel knopen door te hakken in onze reisplannen. Alles staat klaar om gedeeld te worden!


April - Mei - Juni

De voorbije drie maanden stonden in het teken van ons veldonderzoek. We zochten interessante locaties en boeiende sprekers, woonden enkele studiedagen bij en vergaderden maandelijks online om verder af te stemmen. Het programma kreeg steeds meer vorm. We lanceerden onze reis, openden de inschrijvingen en maakten promotie voor de internationale reis via verschillende kanalen en evenementen.


Juli

De ochtendzon priemde door de wolken boven Antwerpen, terwijl het kwik in de thermometer langzaam maar zeker omhoog kroop. Dé perfecte dag voor een plaatsbezoek in het groene Lille. 

Na een warm welkom en een verdiende kop koffie trokken we eropuit met de Schepen van Jeugd, Chiel. Hij liet ons zien hoe ze de open ruimte hebben ingericht om kinderen optimaal te laten spelen! Je mond valt er van open en dus wordt Lille één van de plaatsen die we tijdens de tour gaan bezoeken.

Na de inspirerende wandeling was het tijd om onze buiken te vullen en daarna aan tafel te schuiven voor een stevige vergadering. We bespraken de laatste belangrijke zaken met onze Noorderburen en gingen naar huis met een nieuw to-do lijstje. 


Contact

Vlaamse Dienst Speelpleinwerk

De Ambrassade


Tine Bergiers 

Lange Ridderstraat 22
2800 Mechelen 

0478/39 90 39


Susan De Groote

Lange Ridderstraat 22
2800 Mechelen 

0495/14 18 76


Laura Vander Bracht

Lange Ridderstraat 22
2800 Mechelen 

0494 04 82 77


Peter Bosschaert

Léopoldstraat 25
1000 Brussel

02 551 13 93">

Jantje Beton


Pauline van der Loo

Arthur van Schendelstraat 550
3511 MH Utrecht

0633 32 07 55


Anouk Boslooper

Arthur van Schendelstraat 550
3511 MH Utrecht

0640 51 43 75